احمد اعطا با نام مستعار احمد محمود در کتاب حکایت حال - نوشته لیلی گلستان گفته است :« کار من ترکیبی است از واقعیت و تخیل. این کار را به صورت مکانیکی انجام نمی‌دهم ، ذهنم خودش این کار را می‌کند؛ این آدم را می‌گیرد، احتمالا پاره‌ای از خصایل و شمایلش را چه از نظر فیزیکی و چه از نظر شخصیتی و ذهنی تغییر می‌دهد، دگرگونش می‌کند و آدم دیگری از او ساخته می‌شود. اگر بگویم می‌سازم درست نیست ، باید بگویم ساخته می‌شود. بله چنان آدم دیگری از او ساخته می‌شود و در داستان می‌نشیند که اگر الگوی واقعی او در زندگی واقعی آن را بخواند، شاید گاهی متوجه شود که با این آدم قرابت‌هایی دارد. به هر حال من شخصیت‌های داستانم را از میان مردم می‌گیرم و روی‌شان کار می‌کنم. »

وی هم چنین در مورد کتاب زمین سوخته گفته است :« جنگ شروع شده بود ، اما مردم شهرهای دیگر کشور آن را حس نمی کردند ، نوشتم تا بدانند چه اتفاقی دارد می افتد» .

 شکل گیری رمان اجتماعی حاصل چندین دهه رویدادهای تاریخی ، سیاسی و فرهنگیست . محمد علی سپانلو در کتاب نویسندگان پیشرو ایران می نویسد :

« رمان اجتماعی در ایران در طول سرگذشت خود این توجه روز افزون به جامعه را که لازمه اش تجربه و شناسایی مستمر است را نشان می دهد . این رمان از گزارش خام گونه وقایع و معرفی سطحی و عاطفی شخصیت ها به شناخت ریشه ای و تحلیل موضعی رسیده است . ذهنیتی دوراندیش جایگزین احساسات رقّت ناک و بی مسئولیت شده است».

اولین رمان احمد محمود با عنوان «همسایه ها » منتشر شد . نگارش آن از سال 1342 تا 1345 به طول انجامید. به دلیل محیا نبودن شرایط انتشار ، هشت سال بعد و در سال 1353 چاپ شد . گرچه همسایه ها با استقبال عمومی مواجه گردید ، اما به دلیل ممیزی و سانسور تا سال 1357 به این کتاب اجازه تجدید چاپ داده نشد. در آن دوره پیش شرط انتشار رمان این بود که در مقدمه نوشته شود: « این داستان حقیقی نیست ». وقایع همسایه ها از دید خالد تا سال 1332 روایت می شود .رمان « داستان یک شهر»  با خصوصیتِ مشابه و تعهد اجتماعی ، می تواند گواهی بر ادعای تعهدِ نویسنده - اجتماعی بودنِ رمان و شکل گیری سبک واقع گرای او باشد . از نظر زمان تقویمی، داستان یک شهر ادامه همسایه ها و بعد از رویداد 1332 می باشد . 

یکی از ویژگی های سبکی احمد محمود تمرکز بر جزئیات وقایع است . وی هم چنین شخصیتها و تیپهای متنوعی از آدمها را وارد جهان داستانش می کند . زمین سوخته با تکیه بر این ویژگی ها ، دو سال بعد از شروع جنگ ایران و عراق منتشر می شود . مضمون آن در مورد مردم خوزستانِ زمان جنگ است . تعهد وی برای باورپذیری این داستان به قدری است که او را وادار می کند به جبهه می رود . برادرش در جنگ شهید می شود. نویسنده زمین سوخته که در همان جغرافیای خوزستان – اهواز به دنیا آمده ، هنگام جنگ شاهد بمبارنها و موشک پراکنی هاست.

زمین سوخته با استفاده از زاویه اول شخص، روایتش را از روزهای آخر تابستان 1359 شروع می کند . گرچه در چند صفحه اول ،زندگی عادی مردم توصیف می شود ، اما نویسنده ، مخاطب را با فضا سازی دقیق تصویری که از ویژگی های ممتاز این رمان است آرام آرام به حوادث می کشاند :

«گروه زیادی از مردم کنار کارون ایستاده اند تا نوبتشان بشود که قایق سواری بکنند.انتهای کارون توتاریکی فرو رفته است. قطار پل سیاه را می لرزاند و می گذرد . آسمان گوشه شمال شرقی شهر ، از شعله های گاز خوش رنگ است . دو مرد پشت سرم آهسته می آیند و حرف می زنند. ازعراق می گویند و از نیروهای نظامی عراق که تو مرز متمرکز شده اند...». داستان به شکل خطی و ساده روایت می شود :

 «راوي كه با مادر خواهر و چند برادر خود در اهواز زندگي مي‌كند همچون ديگر اهالي منطقه شاهد آغاز جنگ تحميلي ايران و عراق است. با آغاز جنگ و شروع بمباران مناطق مسكوني، خانواده وي نيز مانند سایر مردم در صدد مهاجرت بر می آیند .آنها به سختی و با قطار شهر را ترك مي‌كنند و تنها راوي و دو برادرش يعني «خالد» و «شاهد» به اقتضاي موقعيت شغلي ماندگار مي‌شوند.  بعد از بمباران مسكوني، راوي به محله ديگري از اهواز نقل مكان مي‌كند. شخصيت‌هاي ديگري چون امير سليمان دبير بازنشسته، محمد مكانيك، ننه باران (پيرزني كه تازه فرزندش به شهادت رسيده)، عادل، ميرزا علي، گلابتون، پاپتي، ناپلئون، يوسف بي عار، احمد فري و چندين راننده كبوتر باز و دزد كه اغلب در قهوه‌خانه‌ یا در همان محله معرفی می شوند . مردم در اثر بمباران و خمپاره کشته می شوند. خالد بر اثر اصابت تركش شهيد مي‌شود. در پي اين حادثه، شاهد برادر خالد تعادل روحي و رواني خود را از دست مي‌دهد و براي درمان به تهران اعزام مي‌‌شود. راوي كه تنها مانده خانه را ترك مي‌كند و به منزل «ننه باران» مي‌رود. در پایان ، راوی که قصدِ دیدارِ خانواده اش را کرده ، شهر بمباران می شود ».

احمد محمود سعی می کند با خلق شخصیت – تیپ های متنوع و خُلق و خوی آنها در مواجهه با جنگ به توصیف همه واکنش ها بپردازد.حالاتی نظیر ترس ، فرار، خشم و مقاومت مردم در حوادث داستان به خوبی بیانگر نگاه واقع گرای او هستند . نویسنده تا جایی که به دنیای داستان مربوط است حوادث را سانسور نمی کند . همین خصلت می تواند مخاطب را با خود همراه کند . او ضمن اینکه از ایثار و مقاومت می گوید ، از دزدی و  و ظلمی که مردم جنگ زده نسبت به خود می کنند نیز غافل نمی شود . از دید او آدمها در موقعیت و شرایط خلق می شوند . گرانفروشی و فرصت طلبی «کل شعبان» در زمانی که مردم محتاج خواربار هستند و یا کسانی که از خانه های ویران شده دزدی می کنند ، نمونه ای از آنهاست. اعدام یوسف بیعار و احمد فری توسط ننه باران و مردم به دلیل دزدی آنها مثال دیگری از هرج و مرج و خشم مردم آن دوره است.  هم چنین گفتگوها که در ساختار داستان معمولا کوتاه هستند ،در موقعیتهای خاص، کوتاهتر و ضرب آهنگ بیشتری می گیرند :

« ...اعدام ؟! ... ها بله! اعدام ... مگه میشه؟!... چرا نمیشه ؟!... آخه....جاهای دیگم کردن...چطوری آخه... تو آبادان!... تو خرمشهر!... همیجا تو امانیه !... دروغ بود! ....تو پاداد!... اونم دروغه؟!... ».

همان طور که قبلا نوشته شد ، احمد محمود در روایت زمین سوخته از زاویه اول شخص ( یکی از برادرها که نامی هم از او نمی برد) استفاده می کند. اینکه چرا وی از این نوع زاویه دید برای بخش عمده ای از روایتی که بیشتر جنبه بیرونی دارد استفاده کرده مشخص نیست. به نحوی که حوادث مکرر داستان راوی را پنهان و از اول شخص به سوم شخص تبدیل می کند.

  گذشته از اینها احمد محمود در تعریف و یا نقل داستان یک نفس پیش می رود . درنگ و یا تفسیر نمی کند . به عبارتی موقعیت را نمی گوید . تلاش وی در خلق موقعیت است . وی در گفتگو با لیلی گلستان روی این مسئله تاکید کرده است :« تعریف حرکت تعریف اشیا یا حوادث نیست، بلکه تعریف در حرکت است» . در ادامه به رمان مدار صفر درجه اشاره می‌کند: «جایی که باران منتظراست مائده بیاید، باران توی اتاق منتظر است. بی قراری را در حرکت باران می‌بینیم. بدون اینکه گفته شود که بی قراراست».

در زمین سوخته نیز از همین تکنیک استفاده می کند . عاملی که باعث می شود، مخاطب خود را درون حوادث ببیند : « سرو جان ، خود زنان و خود کشان جیغ می کشد . به جسد نگاه می کنم . کل شعبان است.لابد ، شب تو دکان خوابیده است. چشمان درشتش باز است . انگار دارد نگاهم می کند. از دماغش و از دهانش خون بیرون زده است . جای دیگرش خونی نیست . چشمم می افتد به بتولی . به دیوار اتاق ته حیاط تکیه داده است و دستها را روی سینه گره کرده است و مثل گنجشک سرما زده می لرزد...».

 احمد محمود مدتی در خلیج فارس، از جمله بندر لنگه، در تبعید به سر برد. این اتفاق نتیجه دورانی است که او در دانشکده افسری ارتش بود و پس از کودتای 28 مرداد 1332 بازداشت و به همکاری با حکومت وقت تن نداد. در آثارش معمولا جغرافیای جنوب را می بینیم. به لهجه و قومیت توجه می کند: مادر راوی بعد از به شهادت رسیدن برادرش مرثیه ای به لهجه خود می خوانَد: «  کاروون غم کجاس غممه کنم بار ، سرنشین مو بووم گردم کیچه بازار ، هر کجا بینم هم نوم تو نومه ، دسمه دیوار گِرُم مَنُم یه دَمونه »

 آدمهایش به چای و سیگار علاقه دارند. بسیاری از آنان کارگران ، راننده ها ، قهوه چی ها و به طور کلی از افراد فرودست و زخم خورده اجتماع هستند . زمين سوخته در دهه شصت و تا اواخر دهه هفتاد رمانی پرفروش در حوزه دفاع مقدس بود.