کتاب «رویدادنگار تاریخ ایران: از آغاز تا ۱۳۸۴ ش» نوشته احسان یارشاطر با ترجمه سیدمحمدحسین مرعشی منتشر شد.
این کتاب در ۲۱۴ صفحه با شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۲۹۵هزار تومان در نشر نامک راهی بازار کتاب شده است.
در توضیح «رویدادنگار تاریخ ایران» در ابتدای کتاب آمده است: این رویدادنگار، اتفاقات مهم و عمده تاریخ و ماقبل تاریخ ایران را، از روزگاران کهن تا سال ۱۳۸۴ ش (۲۰۰۵ م)، ثبت کرده است. چهرههای سیاسی، شخصیتهایی مانند شاعران، نویسندگان، هنرمندان، همچنین ایرانشناسان، همراه با اشارهای به آثار مهم آنها، نیز یاد شدهاند. در واقع، این رویدادنگار، دربردارند تاریخچه توسعه ایرانشناسی در سراسر جهان نیز هست.
خاطرنشان کنیم که در تعدادی از سالیابیها (مانند تاریخ زرتشت یا تاریخی که هخامنشیان از تقویم زرتشتی اقتباس کردند و یا تاریخ مرگ مانی پیامبر)، اختلاف وجود دارد. علاوه بر این، شایان یادآوری است که هر سال اسلامی، در بیشتر موارد، در دو سال متوالی مسیحی قرار میگیرد و بالعکس. بدین سبب، هرگاه، ماهِ رویداد مشخص نبود، برای سهولت کار، یکی از دو سال - معمولا سال اول - انتخاب شده، اما در صورت مشخص بودن ماه، تبدیل دقیق تاریخ انجام گرفته است. از اینرو، در برخی موارد، ممکن است یک سال اختلاف دیده شود که به انتخاب سال اول یا دوم بستگی دارد.
فهرست رویدادهای سده بیستم، از جنبش مشروطه به بعد، به تدریج جزئیتر میشود. هیچگونه مشخصه زیستنامهنگاری شخصیتهای در قید حیات، در این رویدادنگاری، ذکر نشده است.
همچنین در نوشته پشت جلد کتاب میخوانیم: کرونولوژی تاریخ ایران، یک گستره فراگیر از تحولات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که در مدت دهها قرن شکل گرفته است و طی این روزگاران، این سرزمین به عنوان یک مرکز فرهنگی و تمدنی تأثیرگذار بر منطقه و جهان شناخته میشده است.
احسان یارشاطر در این کتاب مدخلهایی را برگزیده که نشاندهنده نگاه او در شکلگیری حوزه تمدن ایرانی است. او در تبیین تاریخ ایران تا انقلاب مشروطه برای تحولات سیاسی و دیپلماتیک اهمیت فراوانی قائل است اما پس از آن، به مردم و شخصیتهای فرهنگی، توجه بیشتری نشان میدهد.