اسدالله امرایی

آخرین روزهای والتر بنیامین نوشته جی پارینی ترجمه مریم خدادادی در نشر برج منتشر شده است. در این کتاب سال 1940: والتر بنیامین را از ورای نظریه پردازی هایش می بینیم،مردی همیشه در پی عشق و مغموم از عشق؛ مردی پناه برده به کتابخانه ای در پاریس که طی یک دهه گذشته مشغول نگارش شاهکاری هزارصفحه ای است. اماتانک های نازی ها حومه شهر را پشت سر گذاشته اند و حالا به سوی قلب پاریس نزدیک می شوند. از دور و نزدیک هشدار می رسد که برای زنده ماندن باید گریخت. بنیامین با دست نوشته ارزشمندش به امیدنجات از کوره راه های کوهستان پیرنه رهس‍پار مرز می شود. این فراز غم انگیز با توصیف گذشته پیچیده و جهان وطنی بنیامین درهم تنیده است: کودکی غرق در رفاهش در برلین،سال های مشارکتش در جنبش جوانان آلمانی، سال های دانشگاهش و رابطه اش با متفکرانی که در حلقه یاران صمیمی بنیامین بین دو جنگ جهانی بودند. آخرین روزهای بنیامین رمان ایده هاست، رمانی شاعرانه.

به علاوه، داستانی است عاشقانه که یکی ازتکان دهنده ترین وقایع فرعی جنگ جهانی دوم است، یک تراژدی که گاهی کمدی سیاه می شود.

«پس تو خیال می کنی ما دشمن نداریم؟»

«من از تخیل کردن چیزهای مهمل خودداری می کنم. این کار را سیاستمدارها برای ما انجام می دهند.» بنیامین در سال های بعد به ندرت اینقدر صریح اللهجه بود. به کلی از دنیای سیاست معمول کناره می گرفت و در عوالم خودش فرو می رفت: در عالم ایده ها، گفت وگویی آسمانی که در آن افلاطون، کانت، نیچه، هاینه ، بودلر، مندلسن و دوجین آدم دیگر، شکوهمندانه و فارغ از غوغای جهان، روی ابری مرمرین می نشستند.

در این لحظه، گئورگ، درحالی که سرش را تکان می داد، از اتاق بیرون رفت.

بعدازظهر آن روز، من و بنیامین مشغول فکر کردن به فرار از خدمت اجباری شدیم. فارغ از اختلاف نظرمان درباره تاریخ،بر سر اعتقاد به ماهیت فجیع این جنگ خاص اشتراک نظر داشتیم. اگر فقط یک منازعه بی فایده وجود داشته باشد، همین جنگ است. اصلا آلمان می خواهد از این جنگ به چه چیزی برسد؟ چطور می شود این وضعیت را توجیه کرد که میلیون ها مرد جوان با گاز خفه می شوند، با سرنیزه مجروح می شوند، با مسلسل تکه پاره می شوند یا به دلیل بی معنایی همه اینها، به فراسوی نومیدی، به سمت پوچ گرایی کشانده می شوند. این جنگی بود بی هیچ غنیمتی و بی هیچ افتخاری؛ نکته ای که در سال های آتی از این هم روشن تر شد. جی پارینی شاعر، نویسنده، منتقد ادبی و استاد دانشگاه امریکایی است. پس از نوشتن رمان هایی درباره لف تولستوی،والتر بنیامین و هرمان ملویل شهرتش به عنوان یکی از پیشگامان رمان های زندگینامه ای عالمگیر شده. همین نویسنده زندگینامه جان اشتاین بک نویسنده معروف امریکایی خالق خوشه های خشم، شرق بهشت، دشت بهشت و لهیب سوزان را نوشت.