شاید برای شما هم این سؤال پیشآمده باشد که با وجود ادبیات غنی ایران چرا تا امروز آثار ادبی ما کمتر موفق به کسب جوایز ادبی جهانی شده است؟ یا این که چرا هنوز بسیاری از مخاطبان ادبیات در کشورهای غیرفارسیزبان با بسیاری از آثار ادبی ما آشنایی ندارند؟ این موضوعی است که روزنامه خراسان تا امروز در قالب گزارشهای سلسله وار در گفتوگو با شاعران، نویسندگان و ناشران به آن پرداخته و آسیبشناسیهای در این زمینه داشته است. شاید برای شما هم جالب باشد که بدایند در تمامی این گفتوگوها یک جمله مشترک وجود داشت و همین جمله را میتوان جان کلام تمامی این گفتوگوها دانست: «غفلت از ترجمه آثار ادبی به زبانهای دیگر، اصلیترین عامل کمتر دیده شدن آثار فاخر ادبی ما نزد جامعه جهانی است.»
در حالی کشور ما از معرفی آثار فاخر ادبی خود در رقابت با دیگر کشورهای جهان تا حدود زیادی بازماندهاست که کشورهایی مانند روسیه، فرانسه، ژاپن، آمریکا، انگلستان و... توانستهاند با ترجمه آثار خود به بسیاری از زبانها علاوه بر به رخ کشیدن قدرت ادبی خود و درو کردن بسیاری از جوایز جهانی بهصورت غیرمستقیم درآمدهای اقتصادی قابلتوجهی را کسب کنند.
بیتردید هنر ترجمه عرصه حیاتی برای معرفی ادبیات ایران به جهان است. بدون ترجمه، خوانش آثار ادبی به گروه خاصی از افراد محدود میشود که با زبان فارسی آشنایی دارند. نکته قابل تأمل در این مسیر پس از ترجمه آثار، تعیین بازارهای هدف برای ارائه این آثار است و برای این کار چه جایی بهتر از نمایشگاههای بینالمللی کتاب در ایران و دیگر کشورها.
با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران و حضور درخور توجه بسیاری از فعالان حوزه چاپ و نشر دیگر کشورها در این نمایشگاه ضروری میرسد راهاندازی نهضت ترجمه را باید بیشازپیش جدی بگیریم. نمایشگاه بینالمللی تهران به دلیل داشتن بسیاری از ظرفیتها که در این متن بهاختصار به گوشهای از آنها اشاره شد، میتواند در تقویت نهضت ترجمه آثار ادبی نقش مهمی ایفا کند.
برگزاری نشست های تخصصی ترجمه با کارشناسان داخلی و خارجی، حمایتهای ویژه از مترجمان درزمینه تأمین کاغذ ارزانقیمت، تسهیل و ارتقای شرایط حضور در نمایشگاه کتاب و بسیاری از اقدامات تشویقی میتواند در این مسیر راهگشا باشد و بیتردید نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران میتواند گامهای بلندی را برای تقویت ترجمه آثار ادبی فارسی به زبانهای دیگر بردارد.