«شریک مخفی و مرز سایه» دو داستان از جوزف کانراد است که اخیرا با انتخاب و ترجمه علی خزاعی فر در نشر نیلوفر منتشر شده است. «شریک مخفی» را منتقدان بهترین داستان کوتاه کانراد نامیده اند. کانراد زمانی که مشغول نوشتن اثر مشهورش یعنی «از چشم غربی» بود، این داستان را نوشت. او «شریک مخفی» را با الهام از خاطرات اولین تجربه فرماندهی خود در کشتی اوتاگو نوشت. در این داستان، ناخدای کشتی که راوی هم هست، همچون کانراد در اوتاکو، در کشتی خود احساس بیگانگی می کند. ناخدا که تجسم خود کانراد است، به مردی به نام لگت که دستیار اول کشتی دیگری است، برمی خورد. لگت که یکی از خدمه خود را به دلیل نافرمانی کشته است از ناخدا تقاضای کمک می کند. ناخدا و لگت هر یک به طریقی بازتابی از شخصیت خود کانراد هستند. داستان «شریک مخفی» این گونه آغاز می شود: «در سمت راستم ردیفی از دیرک های ماهیگیری بود شبیه شبکه ای اسرارآمیز از حصارهایی از چوب خیزران که تا نیمه در آب فرورفته، و معلوم نبود بر چه اساس قلمرو ماهی های استوایی را از یکدیگر جدا کرده و چنان منظری غریب پیدا کرده اند، انگار قبیله ای از ماهیگیران خانه به دوش رهایشان کرده و خود به سوی دیگر اقیانوس کوچ کرده اند؛ چون تا چشم کار می کرد نشانی از حیات انسانی دیده نمی شد. در سمت چپم، مجمعی از جزایر کوچک بی آب و علف بود شبیه ویرانه های برج ها و دیوارهای سنگی و دژهای چوبی بناشده بر دریایی آبی، دریایی آن قدر آرام و راکد که زیر پایم همچون سطحی جامد گسترده بود». داستان «مرز سایه» هم از آثار شاخص کانراد به شمار می رود. خزاعی فر به پیوست این دو داستان مقاله ای از کنت ویل کاکس با عنوان «تحلیلی از شخصیت و آثار جوزف کانراد» هم ترجمه کرده که در آن توضیحات روشنگری درباره آثار کانراد و این دو داستان آمده است. کاکس در مقاله اش توضیح داده که «مرز سایه» در دوره ای نوشته شد که قوه آفرینش کانراد تحلیل رفته بود. این داستان که از شاهکارهای کانراد به شمار می رود، درست پس از آغاز جنگ جهانی اول در 1914 نوشته شد. وقتی جنگ شروع شد کانراد در لهستان بود، اما به مدد اقبالی بلند از صحنه جنگ گریخت و به محض بازگشت نوشتن این داستان را آغاز کرد و در پایان مارس 1915 آن را به پایان رساند. او این داستان را به پسرش که در جبهه بود و نیز به تمامی جوانانی تقدیم کرد که در آن زمان به دلیل ضرورت انجام وظیفه، حفظ انضباط و جانفشانی در راه عقیده از مرز سایه که جوانی را از پختگی جدا می کند گذشته اند. بدین ترتیب، «مرز سایه» مورد دیگری از روی آوردن به اخلاق و اصول اخلاقی را توصیف می کند و همچون «شریک مخفی» بر اساس خاطره های کانراد از اولین تجربه ناخدایی اش نوشته شده است. زبان صریح و روشن کتاب یادآور زبان «توفان» است و در آن از احساسات رقت انگیز که در آثار بعدی کانراد رخنه می کند خبری نیست. در بخشی از داستان «مرز سایه» می خوانیم: «فقط برای جوان ها چنین لحظه هایی پیش می آید؛ منظورم افراد خیلی جوان نیست. برای آنها که خیلی جوانند، راستش را بخواهید، اصلا چنین لحظه هایی پیش نمی آید. آنها از این امتیاز برخوردارند که جلوتر از زمانه خود و با امیدی زندگی می کنند که به زیبایی تداوم دارد و محتاج هیچ تامل و درون نگری نیست. انسان در کوچک کودکی محض را پشت سر خود می بندد و به باغی افسون کننده وارد می شود که حتی سایه های آن نویدبخش است و در هر پیچ آن اغوایی نهفته است. افسون باغ، افسون سرزمینی کشف ناشده نیست».

«فرزندان من» عنوان رمانی است از گوزل یاخینا که این کتاب نیز اخیرا با ترجمه زینب یونسی در نشر نیلوفر منتشر شده است. وقایع این رمان در شوروی سال های 1920-1930 اتفاق می افتد. یاکوب باخ معلمی آلمانی تبار، در یکی از روستاهای سواحل ولگا زندگی می کند. روزگار او با نظمی یکنواخت و ساده جریان دارد تا اینکه یک روز نامه ای از آن سوی ولگا به دستش می رسد. از او خواسته شده تا به کلارای جوان آلمانی بیاموزد. «فرزندان من» اگرچه رمان تاریخی نیست اما در بستر وقایع تاریخی دوران اولیه شوروی اتفاق می افتد. ما همراه با یاکوب باخ شاهد وقایعی همچون جنگ های داخلی و قحطی بزرگ و سرگذشت آلمانی های ولگانشین هستیم. آلمانی هایی که سال ها پیش با دعوت کاترین کبیر به امید سعادتی پایدار به روسیه تزاری کوچیده بودند و حالا سرنوشت شان بازیچه دست قدرت های بزرگ آلمان و شوروی است. در آغاز این رمان می خوانیم: «ولگا دنیا را دونیم می کرد. نیمه ساحلی چپ، پست بود و رنگش به زردی می زد. صاف و هموار خودش را پهن کرده بود تا دشتی که هر صبح خورشید از پشتش بالا می آمد. خاک اینجا طعمی تلخ داشت و تن اش را جونده ها سوراخ سوراخ کرده بودند. علف ها پرپشت و بلندبالا و درخت ها تنک و قدکوتاه. تا چشم کار می کرد دشت و باغچه و جالیز می دیدی از هزار رنگ، انگاری روانداز باشقیری. درست روی خط ساحلی، روستاها تنگ هم نشسته بودند. از سوی دشت همیشه بادی می وزید که تند و تیزی صحرای ترکمنی و شوری خزر نمکین را داشت. خاک ساحل دیگر چطور بود، هیچ کس نمی دانست. کناره راست با کوه های تنومند و پرشیب آوار شده بود روی رود و پرنشیب می ریخت توی آب، انگار آن را با کارد برش داده باشند. از لابه لای شکاف های تیز سنگ ها، ماسه های نرم راه گرفته و پایین می ریخت، ولی کوه ها محکم سر جایشان ایستاده بودند و سال به سال جان سخت تر و جسورتر و مدعی تر می شدند: تابستان ها با رنگ سبزآبی درختان جنگلی و زمستان ها با سفیدی برفی».