سیروس کشتکار
در «جن خورده» با مجموعه داستانی مواجه هستیم که با جریان غالب داستان نویسی این روزها متفاوت است. نویسنده با زیرکی از کلیشه های رایج و دم دستی فاصله گرفته است. خبری از فضاهای آپارتمانی و دعواهای تکراری زوج ها نیست. در عوض با قصه طرفیم. با ماجرا. با کشمکش های تازه و بدیع. با داستان هایی که تاکنون نشنیده ایم. انگار که روح شهرزاد قصه گو در قلم نویسنده متبلور شده باشد. نویسنده داستان های عامیانه را می شناسد. آنقدر مهارت دارد که آنها را در دنیای مدرن بازآفرینی کند. می تواند به راحتی خواننده اش را به سرزمین پریان دعوت کند، از دل مصیبت و خون بگذراند و نقبی هوشمندانه بزند به ملال، افسردگی و گاه مشکلات اجتماعی جهان مدرن. ادبیات فولکلور سلاح مخفی نویسنده است تا به عشق، درد، مکافات، شقاوت و انتقام نگاه متفاوتی بیندازد. آنها را از نو تعریف کند. خواننده پس از هر داستان احساس می کند در سرزمین پریان یا مملکت اشباح قدم زده است. او حالا سایه ای از عشق های شکست خورده را در پس هر کوچه می بیند. دیگر تعجب نمی کند که پشت هر در و زیر هر سنگی ردپای ماجرایی حزن انگیز و نفرینی ابدی نهفته باشد. هنر نویسنده بازتاب دنیای بی نظیر فولکلور و داستان های محلی و افسانه های کم نظیر و شنیدنی در زندگی روزمره است. برای آشنا شدن با جهان ذهنی نویسنده، شاید یکی از بهترین نمونه ها داستان کوتاه «پری کشی» باشد. «پری کشی» با یک جنازه آغاز می شود. یک جسد. جنازه مردی به نام «داراب» در ته یک دره دورافتاده پیدا شده. مردی که سال هاست کسی او را ندیده و مردم ولایت به سختی او را به خاطر می آورند. اینجاست که قصه ها آغاز می شود. هر کسی قصه ای برای گفتن دارد. نویسنده با زیرکی از ضرب المثل یک کلاغ، چهل کلاغ استفاده کرده تا راوی این قصه ها باشد. برخی از قصه ها حال و هوای مدرن تری دارند و برخی انگار که از دل قصه های پریان بیرون افتاده باشند. قصه ها بال و پر می گیرند و مدام زیباتر، جذاب تر و شنیدنی تر می شوند. یک مرگ بی اهمیت تبدیل به منبعی برای افسانه و خیال می شود. دیگر مهم نیست که راوی یک معتاد ساده باشد یا یک پری سرخ مو یا گرگی که از جسد تغذیه کرده. این داستان و قداست آن است که اهمیت دارد. معمای مرگ «داراب» بهانه است. بهانه ای برای به پرواز در آمدن خیال. برای سینه به سینه نقل شدن یک ماجرا. انگار که یک تاریخ شخصی از دل داستان بیرون می آید و مانند پیچکی به آرامی خواننده را در بر می گیرد. خواننده قبل از آنکه به خود بیاید، ده ها حکایت شنیده و هزاران تصویر دیده. فراموش نکنید که نویسنده با مهارت تمام از لهجه های محلی استفاده کرده تا خواننده هر چه بیشتر با جغرافیای جدیدش انس بگیرد.

مجتبی مقدم از آن دست نویسنده هایی است که اندوه را می شناسد. سوگ را و احساس پیچیده از دست دادن را. عجیب نیست که قهرمان های او در برزخ رها شده باشند یا در کابوسی دایمی روزگار بگذرانند. در داستان کوتاه «چغخثغگلب» ما با پیرمردی طرفیم که در دام آلزایمر افتاده، اما می خواهد قصه اش را بگوید. داستان عاشق شدنش را. اما امان از کلمات که از دستش فرار می کنند. جالب اینجاست که حکایت او باز هم در دنیای معاصر تکرار می شود. یا در داستان «کالبد» نویسنده سوگ دسته جمعی را به رخ می کشد. حزن و اندوهی که از مرگ دختر یک طایفه از راه می رسد. داستان در فضایی کافکاوار ادامه پیدا می کند. جنون، وحشت و تباهی تبدیل به عناصر اصلی داستان شده اند. عشق و ددمنشی در کنار هم قرار گرفته اند. نمی دانیم که با راوی همراه شویم یا او را از خودمان برانیم. در نهایت تنها اعجاز کلمات است که ما را به دل فاجعه می رساند. با خواندن مجموعه حاضر به راحتی می توان گفت که نویسنده واژه را می شناسد. تا دل تان بخواهد کلمه در دست و بالش دارد. به خوبی لحن مورد نظر داستان هایش را پیدا می کند. وقتی که داستان کوتاه «فلر» را می خوانید، از تنوع واژگانی داستان شگفت زده می شوید. به این مهم لهجه را اضافه کنید. نویسنده خوب می داند که شخصیت هایش در هر فضایی چگونه حرف می زنند. در «فلر» چند جوان می خواهند برادر و فامیل شان را از زندان فراری دهند. دیالوگ های محلی و عامیانه آنها هر خواننده ای را می کشاند پای دیوار زندان. گرمای اهواز را به جانش می اندازد و او را با نقشه فرار همراه می کند. فرم خودش تبدیل به داستان می شود. برای مثال در داستان «تشییع جنازه» از احوالات و روزگار تلخ کارمندی حکایت می شود که برای چند ساعتی باید به مراسم تشییع فرد مهمی برود. نویسنده با زیرکی از باران استفاده کرده و آن را تبدیل به عنصری کرده که به جای شادی آور بودن، مدام اتمسفر و فضای داستان را غم انگیزتر می کند. به خطوطی که داستان با آن آغاز می شود، دقت کنید: «باران می بارید و این تهدیدی بود علیه ترک سیگارش.» و سرود باران در طول روایت مدام غم انگیزتر می شود. در داستان «طهران در اشیا» درونمایه اصلی داستان به تاراج رفتن تاریخ یک کشور است. نگاهی انداختن به دزدیده و ناپدید شدن آثار تاریخی و هنری این سرزمین. نویسنده برای پرداختن به چنین تم مهمی از تمام کلیشه ها اجتناب می کند. از غر زدن و سیاه نمایی های متداول دوری می کند. با هوشمندی فراوان از روایتی جذاب و خنده دار استفاده می کند تا هر چه بیشتر به وضعیت موجود بتازد و آن را به سخره بگیرد. راوی داستان او یک فندک است. یک فندک با طرح کابوی هفت تیر به دست که زبان تند و تیزی دارد و در فضایی گروتسک وار خنده به لب خواننده می آورد. با نویسنده ای روبرو هستیم که از خلق جهان های تازه ابایی ندارد. او با زیرکی یک روز تمام از زندگی گربه ای را به تصویر می کشد تا در پس زمینه و زیرمتن داستان یک محله و نحوه زندگی آنها را به خواننده نشان بدهد یا در داستان هایی از قبیل «خرس کش» یا «یک دقیقه بیشتر» به مصاف انزوا، زوال و افسردگی می رود و روی ترسناک آنها را به ما نشان می دهد.