هما شهرام بخت
هان کانگ، برنده نوبل 2024 در آثارش در سایه رویا روایتی غنی و پیچیده دارد که مفاهیم سنتی واقعیت و هویت را به چالش می کشند. هان کانگ، نویسنده و شاعر برجسته کره جنوبی و برنده جایزه نوبل 2024، با آثار عمیق و تاثیرگذار خود، جایگاه ویژه ای در ادبیات معاصر جهان پیدا کرده است. او با روایت داستان های قدرتمند و پرداختن به مضامین پیچیده انسانی، مخاطبان را به چالش کشیده و به آنها فرصتی می دهد تا به عمق وجود خود نفوذ کنند. سبک نوشتاری هان کانگ ترکیبی منحصربه فرد از واقع گرایی، سوررئالیسم و زبانی شاعرانه همراه با تصویر سازی قوی است.
هان کانگ با استفاده از کلمات دقیق و انتخاب های هوشمندانه، تصاویری ماندگار در ذهن خواننده ایجاد می کند و به مدد تشبیهات، استعاره ها و نمادها تجربیات عمیق و پیچیده شخصیت های خود را به تصویر می کشد.
هان کانگ با آثار تاثیرگذار خود، به یکی از مهم ترین نویسندگان معاصر جهان تبدیل شده است. او به بررسی موضوعات ژرف و انسانی تعلق خاطر دارد و با مهارت خاصی به روایت داستان های افراد در حاشیه و رنج های آنها می پردازد. در بسیاری از آثار هان کانگ، طبیعت نقشی کلیدی ایفا می کند. این نویسنده در مقام یک زن، به بررسی نقش زنان در جامعه و چالش هایی که آنها با آن روبه رو هستند می پردازد و آثار او اغلب به بررسی تاریخ کره جنوبی و تاثیر آن بر زندگی افراد می پردازد. او از سکوت و زبان بدن به عنوان ابزاری قدرتمند برای بیان احساسات و افکار شخصیت های خود استفاده می کند. موضوع مرگ و فناپذیری یکی دیگر از مضامین اصلی در آثار هان کانگ است. او با روایت داستان های قدرتمند و پرداختن به مضامین پیچیده انسانی، به خوانندگان کمک می کند تا به جهان اطراف خود بهتر پی ببرند. به علاوه هان کانگ به جزییات بسیار توجه می کند و با توصیف دقیق مکان ها، اشیا و احساسات، دنیایی زنده و ملموس برای خواننده خلق می کند. کانگ در آثار خود به خاطر استفاده از کلمات کم و دقیق در بیان احساسات عمیق و تصاویر قوی از سبک مینیمالیسیتی پیروی می کند و بدین شکل با استفاده از جملات کوتاه و مختصر احساسات و تصاویری پیچیده و عمیق را به خواننده منتقل می کند. این سبک در رمان گیاه خوار، خواننده را بر آن می دارد تا خود درباره داستان تفکر و تدبر کند و تجربه ای شخصی و منحصر به فرد از این رمان داشته باشد.
ترکیب رئالیسم و سوررئالیسم و از بین رفتن مرز بین واقعیت و خیال از ویژگی های مهم سبک او به شمار می رود و در این رمان بارز است. در واقع رویا در رمان گیاه خوار دروازه ای به سوی ناخودآگاه و محرکی برای تغییر است. هان کانگ اغلب مرز بین رویا و واقعیت را محو می کند و فضایی سورئال و رویایی ایجاد می کند و با این کار به اعماق روان شخصیت های خود نفوذ و ماهیت آگاهی را بررسی می کند. در رمان گیاهخوار رویا یا به عبارت بهتر کابوس نقش محوری بازی می کند و پایه و مبنای تغییری ژرف در زندگی قهرمان داستان است. در واقع اختصاص یافتن بخش عمده ای از زندگی انسان در خواب و رویا باعث شده است که رویاها نقش پررنگی در زندگی انسان ایفا کنند. وظیفه اصلی رویاها و مخصوصا کابوس ها فاش کردن خواسته ها و ترس های ناخودآگاه هستند و به خواب بیننده اجازه می دهند تا عمیق ترین و اغلب سرکوب شده ترین احساسات و خواسته ها و ترس های خود را بیان کنند. رویاها هم می توانند منبع آرامش باشند و هم منبع وحشت و حقایق پنهانی و نمادی از اعمال لجام گسیخته هستند که به شخصیت ها اجازه می دهند تا انتظارات اجتماعی را به چالش بکشند و واقعیت های جایگزین را کشف کنند. آنها راهی برای رهایی از محدودیت های هنجارهای اجتماعی و انتظارات هستند و می توانند نماد معانی و مضامین عمیق تری در رمان باشند. از این روست که در این رمان مجموعه ای از رویا باعث تغییر بنیادین زندگی یک شخص، آشکار شدن ماهیت اطرافیان و هویت یابی می شوند.
در رمان گیاه خوار رویاها نشان دهنده تمایل عمیق یئونگ-هه (Yeong-hye) یا قهرمان داستان به آزادی و استقلال و همچنین بیگانگی فزاینده او از جامعه و ایجاد روایتی چندلایه و نمادین است.
هان کانگ با استفاده از رویا روایتی غنی و پیچیده ایجاد می کند که مفاهیم سنتی واقعیت و هویت را به چالش می کشد. تصاویر زنده و آزاردهنده این رویاها، قهرمان را وادار می کند تا ورای مسیر متعارف زندگی قدم بردارد و وجود اصیل تر خود را بپذیرد.
رویاهای قهرمان رمان گیاه خوار ابزاری قدرتمند برای کاوش ناخودآگاه و ایجاد تغییرات اساسی در زندگی او به شمار می روند و در واقع نمادی از مسائل اجتماعی هستند.
کانگ با استفاده از آنها در مقام یک ابزار روایی پیچیدگی های روان انسان و قدرت ناخودآگاه در شکل دهی زندگی انسان را بررسی می کند. او با این ابزار قدرتمند خواسته ها و ترس های ناخودآگاه را آشکار و حقایق پنهان روان شخصیت اصلی رمان خود را عیان می سازد و او را وادار می کند با چهره واقعی خود آشنا شود.
کانگ با وارد کردن عنصر رویا در زندگی یئونگ هئه شخصیت او را چنان تغییر می دهد که منجر به فروپاشی ساختارهای اجتماعی سنتی و هنجارهای آن می شود. در این رمان یئونگ هئه با امتناع از خوردن گوشت تمام عوامل مرتبط با بدنش را از زندگی حذف می کند. این تصمیم برای شوهر خودخواه او و به طور کلی اطرافیانش غیرقابل درک است و آن را یک هوس گذرا تلقی می کنند.
امتناع از خوردن گوشت تا حدی نشان دهنده تمایل او برای کنترل بدنش و چیزهایی است که وارد آن می شود. در واقع او با کنار گذاشتن گوشت اعلام می دارد که خود او صاحب بدنش است و نه فرضا پدرش، یک نظامی سابق که می خواهد به زور گوشت در دهانش بگذارد یا همسرش که به اجبار او را وادار به رابطه جنسی می کند. از جنبه ای دیگر می توان گفت که در اینجا بدن نمادی از زندگی است و کانگ با این داستان بیان می دارد که این فرد است که اختیار دار بدنش است و نه کسانی که با او در ارتباط هستند.
این احتمال نیز وجود دارد که پیام گسترده تر رمان در همدستی شخصیت های زن با ابژه انگاری قهرمان داستان یئونگ-هه نهفته باشد: مادر سعی می کند با فریب (ادعای اینکه گوشت داروی گیاهی است) او را وادار به خوردن گوشت کند و خواهر که متوجه زیاده روی مردان شده است، سکوت می کند و خود نیز کاملا توسط راوی (شوهر خواهرش) به عنوان یک زن جذاب تر از همسرش دیده می شود (داستان سه راوی دارد که شوهر شخصیت اصلی یکی از راویان است). آثار هان کانگ تاثیر شگرفی بر ادبیات معاصر کره جنوبی و جهان گذاشته است. اگر چه آثار او ریشه در فرهنگ و جامعه کره جنوبی دارند، اما به موضوعاتی جهانی مانند هویت، مرگ، معنای زندگی و روابط انسانی می پردازند. هان کانگ با روایت داستان های افراد کم یا بی اهمیت و دردهای آنان، توجه جامعه ادبی کره جنوبی را به مسائل مهمی مانند خشونت، بی عدالتی و تاثیر رویدادهای تاریخی بر زندگی افراد جلب کرده است. او با ترکیب رئالیسم و سوررئالیسم و استفاده از زبان شاعرانه سبک جدیدی در ادبیات کره جنوبی ایجاد کرد و به نویسندگان جوان الهام بخشیده است.
سبک نگارش هان کانگ، ترکیبی از ظرافت و قدرت است و آثار او اغلب دارای ابعاد فلسفی و اجتماعی هستند.
رمان گیاه خوار که با بی اعتنایی به عادات و نقش های سنتی از سوی یک زن آغاز می شود، به چیزی فراتر از استعاره مقاومت تبدیل می شود و نشان می دهد زنان آنچنان در آنچه «قرار است» باشند، گم می شوند که از یاد می برند چه کسی هستند. هان کانگ با از آن خود کردن جایزه نوبل باعث شناخته شدن هر چه بیشتر ادبیات کره ای در سطح جهان شده است.