.
یادداشتی بر داستان بلند «شب بازی» نوشته مجتبی تقوی زاد
انتشار : 1403/11/10

مهدی شاطر
شب بازی را می توان به خوانندگانی پیشنهاد داد که به ادبیات جنایی و معمایی عمیق و تامل برانگیز علاقه دارند و آماده اند تا با روایتی پیچیده و چندلایه مواجه شوند.

کتاب شب بازی نوشته مجتبی تقوی زاد یکی از آثار ادبیات داستانی امروز است که با قلمی روان و داستانی پرکشش به بررسی لایه های پنهان جامعه، روان انسان و تاثیرات ناگفته روابط انسانی می پردازد. این کتاب که در ژانری میان واقع گرایی اجتماعی و رمز و راز روایت می شود، توانسته است تصویری چندوجهی از زندگی شهری، درگیری های درونی انسان و چالش های مدرن ارایه دهد. شب بازی از نظر ساختاری دارای روایتی چندلایه است. نویسنده با استفاده از تکنیک های روایی متنوع، مخاطب را به دنیایی دعوت می کند که در آن زمان و مکان میان خاطرات و لحظه های اکنون حرکت می کند و به همین دلیل خواننده برای پیگیری داستان باید به جزییات دقت کند. این سبک نگارش نه تنها جذابیت خاصی به داستان می بخشد، بلکه حس اضطراب و تعلیقی که در ذات کتاب نهفته است را تقویت می کند. از ویژگی های برجسته این کتاب، نحوه ترسیم شخصیت هاست. تقوی زاد شخصیت های خود را با جزییات دقیق و انسانی خلق کرده و به هر یک از آنها هویتی منحصربه فرد بخشیده است. شخصیت ها هر کدام داستان های خود را دارند، اما به شکلی هوشمندانه به یکدیگر پیوند خورده اند. این ارتباطات گاه در ظاهر ساده به نظر می رسند، اما با پیشروی داستان، عمق و پیچیدگی آنها آشکار می شود. از مضامین اصلی شب بازی، موضوع «هویت» است. شخصیت ها در تلاش برای یافتن یا بازتعریف هویت خودند، اما این جست وجو اغلب با سردرگمی و شکست مواجه می شود. تقوی زاد به خوبی توانسته است کشمکش های درونی انسان مدرن را که در دنیای پیچیده و گاه بی رحم امروز گرفتار شده، به تصویر بکشد. تم دیگر کتاب، «روابط انسانی» است. نویسنده به شکلی صادقانه و گاه تلخ، روابط میان افراد را بررسی می کند. این روابط گاهی پر از محبت و همدلی اند، اما در بسیاری موارد با سوءتفاهم، رنجش و جدایی همراه می شوند. در شب بازی، روابط انسانی نه تنها بستری برای پیشبرد داستان، بلکه ابزاری برای تحلیل جامعه و روان انسان است. تقوی زاد همچنین از المان های شهری و زندگی مدرن بهره گرفته است تا فضایی ملموس و باورپذیر خلق کند. شهر رشت و محله منظریه در این کتاب نه صرفا مکانی برای رخ دادن اتفاقات، بلکه یکی از شخصیت های اصلی داستان است. خیابان ها، کوچه ها، ساختمان ها و حتی نورها و صداها در شکل دهی به فضای داستان نقشی کلیدی دارند. زبان کتاب شب بازی ساده و در عین حال شاعرانه است. تقوی زاد از کلمات و عبارات به گونه ای استفاده می کند که حس و حال صحنه ها را به شکلی زنده به خواننده منتقل کند. دیالوگ ها به خوبی به شخصیت ها و موقعیت های مختلف می خورند. نویسنده همچنین از توصیفات دقیق و تصویرسازی های قوی بهره می گیرد تا فضایی واقع گرایانه خلق کند. از ویژگی های دیگر برجسته سبک نگارش تقوی زاد، استفاده از عناصر نمادین و استعاری است. این عناصر نه تنها به زیبایی ادبی کتاب افزوده اند، بلکه به خواننده کمک می کنند تا در لایه های زیرین داستان نیز جست وجو کند. هر چند این نمادگرایی ممکن است برای برخی مخاطبان چالش برانگیز باشد، اما برای خوانندگانی که به تحلیل و تفسیر علاقه دارند، فرصتی غنی فراهم می کند. از بزرگ ترین نقاط قوت شب بازی، توانایی نویسنده در خلق فضای تعلیق و رازآلودگی است. از همان صفحات ابتدایی، حس کنجکاوی و دغدغه یافتن حقیقت در ذهن خواننده شکل می گیرد و تا پایان کتاب ادامه می یابد. تقوی زاد به خوبی توانسته است از تکنیک های مختلف داستان نویسی، از جمله ارائه اطلاعات ناقص و پایان های باز برای برخی فصل ها، برای ایجاد این حس استفاده کند. دیگر نقطه قوت کتاب، پرداختن به مسائل اجتماعی و سیاسی است. نویسنده با نگاهی دقیق و تیزبین به موضوعاتی چون انزوا، اضطراب و بحران های سیاسی و اخلاقی پرداخته و آنها را در قالب داستانی جذاب و گیرا ارایه کرده است. با وجود تمام نقاط قوت، شب بازی ممکن است برای برخی خوانندگان خسته کننده یا پیچیده به نظر برسد. روایت چندلایه و نمادگرایی زیاد گاهی می تواند از سرعت داستان بکاهد و خواننده را سردرگم کند. همچنین،برخی گره های داستانی ممکن است به اندازه کافی باز نشوند و حس ناتمام بودن را به مخاطب منتقل کنند.

در مجموع، شب بازی اثری است که هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ فرم شایسته تحسین است. این کتاب نه تنها یک داستان سرگرم کننده، بلکه تجربه ای فکری و احساسی است که خواننده را به تامل درباره مسائل عمیق زندگی وادار می کند. تقوی زاد با این اثر نشان داده است که توانایی زیادی در روایت داستان هایی پیچیده و انسانی دارد و می تواند جایگاه ویژه ای در ادبیات معاصر فارسی پیدا کند.