اسدالله امرایی
نقاش نابینا مجموعه کامل اشعار آنا آخماتوا با ترجمه احمد پوری و روشنک آرامش در نشر چشمه منتشر شد. این کتاب که 845 صفحه است کلیه اشعار این شاعر را یک جا ارایه کرده و شرح و تفسیر و نکات مبهم شعرها نیز در توضیحات آمده است. دو مقدمه هم به قلم آیزا برلین و آناتولی نیمن بر غنای کتاب افزوده.

یک آسمان سپید با سپیدی دهشت آور و زمین بسان زغال و گرانیت.

زیر این ماه ژولیده هیچ چیز دیگر نمی درخشد.

شاعر کسی است که نمی توان چیزی به او داد و نمی توان چیزی از او گرفت. آنا آخماتوا این جمله را در پایان عمر خود برای تربیت شاعرانی بیان کرد که شکایت داشتند از اینکه نه به رسمیت شناخته شده اند و نه چیزی از آنها منتشر شده است. این بیانیه که حاصل شش دهه شاعری او بود مانند طلسمی بر لبان او جاری شد. جامعه سعی کرده بود چه چیزی به شاعر بدهد و چه چیزی از او بگیرد. آنا آخماتووا با نام اصلی آنا آندرییوا گارینکو زاده 23 ژوئن 1889- درگذشته 1966، شاعر و نویسنده روس بود. او یکی از بنیان گذاران مکتب شعری آکمه ئیسم بوده است. در آن زمان در روسیه سمبولیسم مکتب شعری مسلط بود؛ اما دو جریان شعری جدید نیز در حال شکل گیری بود که یکی جریانی که آخماتووا و همسر اولش و چند شاعر جوان دیگر آن را به وجود آوردند و به آکمه ایسم مشهور شد و جریان دیگر شعری، جنبش فوتوریسم بود که شاعر شاخصش، مایاکوفسکی بود. هرچند بعدها فوتوریست ها بسیار مطرح شدند و آکمه ایست ها تداوم پیدا نکردند اما عقاید شعری آغاز دهه بیست روسیه تقریبا به تساوی میان هواداران آخماتووا و مایاکوفسکی تقسیم شده بود. هرچند در آغاز فعالیت آکمه ایست ها در سال 1914، از سوی منتقدان و جامعه شناسان مارکسیست مورد استقبال قرار گرفتند، اما بعدها در زمان استالین، آن را «ادبیات اشراف و زمین داران» لقب نهادند و محکومش کردند. آنها این بار از چشم حکومتیان افتادند و دچار انواع و اقسام فشارهای اجتماعی شدند. بعد از مرگ استالین و فضای آزاد سیاسی آزادتر، از آنا آخماتوا رفع اتهام شد و دوباره به عضویت انجمن نویسندگان اتحاد شوروی درآمد. بن مایه های اشعار وی را گذر زمان، خاطرات و یادبودهای گذشته، سرنوشت زن هنرمند و دشواری ها و تلخی های زیستن و نوشتن در زیر سایه استالینیسم تشکیل می دهد. گستره شعرهای وی از تصنیف های کوتاه تا اشعاری با ساختار پیچیده را در بر می گیرد. سبک او که مشخصه اش ایجاز و قیود عاطفی است، به وضوح بکر و متمایز از شاعران هم دوره خود است و لحن زنانه استوار، پیشگامانه و شفاف وی، فصل جدیدی در شعر روسیه را رقم زد. مجموعه حاضر که به همت احمدپوری و روشنک آرامش در نشر چشمه منتشر شده شامل همه اشعار این شاعر است. از جمله دو کتاب قبلی که احمد پوری در نشر چشمه و انتشارات نگاه منتشر کرده بود. دیباچه مجموعه به قلم آناتولی نیمن است و یادنامه ای به قلم آیزا برلین در مقدمه مترجمان به روند ترجمه کتاب اشارات مبسوطی شده است. کتاب حدود 200 صفحه شرح و توضیحات دارد که شناخت جامع و کاملی از این شاعر در اختیار خواننده می گذارد.

بیمار می شوم همانطور که انتظار می رفت در هذیان مجنون می شوم

با همه دوباره ملاقات می کنم

در کوچه های پهن قدم می زنم

در باغ ساحل دریا که پر از باد و نور است.

امروز حتی مردگان حاضر به بازگشت شده اند و تبعیدیان در خانه من اند

تو کودکی را به دست من می سپاری

که من از مدت ها قبل در انتظارش بودم