«خانواده نیک اختر» رمان طنزی است از ایرج پزشکزاد که نخستین بار در مرداد ۱۳۸۰ منتشر شد. این رمان روایت مهاجرت خانوادهای ایرانی به غرب است. اين اثر روایت زندگی خانوادهای روشنفکرمآب است که پس از انقلاب به آمریکا مهاجرت میکنند. پزشکزاد در ابتدای کتاب، معرفی کوتاهی از شخصیتها ارائه داده است. محمود و بدری، پدر و مادر خانواده هستند که در تصورشان خود را از روشنفکرهایی میدانند که از کشورشان تبعید شدهاند. آنها دو فرزند به نامهای فرهاد و فرشته دارند. فاطی خدمتکار جوان آنهاست که تحصیل کرده و با فرهنگ است و نسبت به سایر اعضای خانواده شخصیت موجهتری دارد. مادربزرگ و خانعمو و فرزاد شخصیتهای دیگر داستان هستند. خانعمو همکلاسی آقای نیک اختر مدتی برای تفریح به آمریکا آمده و مهمان خانواده نیکاختر است. بیشتر حجم کتاب دیالوگهایی است که بین شخصیتها رد و بدل میشود و کمتر به توصیف مستقیم مکان و شخصیت و غیره پرداخته شده است. در خلال همین گفت و گوها داستان به پیش میرود و طنزی تلخ ساخته میشود. شخصیت محمود در خانوادهی نیک اختر، مشابه شخصیت دایی جان ناپلئون است؛ اگر دایی جان ناپلئون در خیالاتش دشمنی انگلیسی را برای خود تصور میکند، محمود نیک اختر هم تصور میکند که در خطر است. نویسنده در این کتاب نیم نگاهی هم به مسائل و مشکلات زندگی مهاجران دارد.