الهه آرانیان

این یک اصل جهانی است که علاقه‌مندان به داستان و رمان، بخش مهمی از مخاطبان کتاب را شکل می‌دهند. در کشور ما هم آثار داستانی همیشه پرمخاطب و دوست‌داشتنی بوده‌اند. بین انواع مختلف داستان‌ و رمان‌، اقبالِ مخاطب به بعضی آثار به دلیل ساختار و سبک روایت و نیز خلاقیت نویسنده بیشتر بوده و این داستان‌ها توانسته‌اند در تجدیدچاپ، گوی سبقت را از رقیب بربایند. در این میان، داستان‌نویسان زن ایرانی نقش مهمی در رونق بازار کتاب ایران داشته‌اند. در دوره معاصر زنان داستان‌نویسِ متعددی به جامعه ادبی ایران معرفی شده‌اند که برجسته‌ترین آن‌ها سیمین دانشور، نویسنده رمان تاثیرگذار و جریان‌ساز «سووشون» است. بعد از انقلاب هم داستان‌نویس‌های زن ایرانی آثار موفق و مهمی نوشته‌اند که در این مطلب به مرور کارنامه پنج نویسنده زن ایرانی که آثار داستانی‌شان در بیست‌وسه سال اخیر با اقبال مخاطبان مواجه شده و به چاپ‌های بالا رسیده‌اند، می‌پردازیم.
 
161تجدید چاپ برای «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»
«چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» را باید یکی از خوشبخت‌ترین رمان‌های ایرانی در دو دهه اخیر نامید؛ رمانی که هر سال به محبوبیتش اضافه و تجدید چاپ می‌شود. این رمان محبوب، نوشته زویا پیرزاد است که برای اولین بار در سال 1380 منتشر شد و تاکنون به چاپ صدوشصت‌ویکم رسیده‌است. زویا پیرزاد برای نوشتن «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» جوایز متعددی را هم از آن خود کرده‌است؛ از جمله بهترین رمان سال ۱۳۸۰ پکا، بهترین رمان سال ۱۳۸۰ بنیاد فرهنگ گلشیری، لوح تقدیر از نخستین دوره‌ جایزه ادبی یلدا و بهترین رمان سال در بیستمین دوره کتاب سال. «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»، روایت زنی ارمنی به نام کلاریس آیوازیان است که از روابط خانوادگی و آدم‌های اطرافش می‌گوید. دیگر رمان پرمخاطب زویا پیرزاد که در سال 1383 به چاپ رسید، «عادت می‌کنیم» است. این رمان تا امسال بیش از 75بار تجدید چاپ شده‌است. «عادت می‌کنیم»، داستان سه زن به نام‌های ماه‌منیر، آرزو و آیه از سه نسل مختلف است.
 
استقبال از «پاییز فصل آخر سال است» در 10سال
نسیم مرعشی از نویسندگان جوان بعد از انقلاب است که در سال 1386 نویسندگی را در مطبوعات آغاز کرد و در سال 1389 اولین داستانش را نوشت. مرعشی 10سال پیش معروف‌ترین و پرفروش‌ترین رمان خود را به نام «پاییز فصل آخر سال است» نوشت؛ داستان زندگی سه دختر به نام‌های لیلا، شبانه و روجا که هرکدام با مشکلات خاص خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مخاطبان ادبیات داستانی از این رمان به‌خوبی استقبال کردند؛ تا جایی که بعد از گذشت 10سال از انتشارش، بیش از 60 بار تجدیدچاپ شده‌است. «هرس» از دیگر رمان‌های خواندنی نسیم مرعشی است که در سال 1396 به چاپ رسید و اکنون بعد از گذشت هفت سال، به چاپ سی‎وهفتم رسیده‌است. داستان «هرس» در بستر جنگ ایران و عراق می‌گذرد و داستان مردی است که بعد از جنگ، دنبال همسر گم‌شده‌اش می‌گردد.
 
بازی‌های پرفروش بلقیس سلیمانی
از مهم‌ترین زنان نویسنده در ایران بعد از انقلاب اسلامی، بلقیس سلیمانی است. ازجمله پرفروش‌ترین آثار بلقیس سلیمانی، رمان «بازی آخر بانو» است که در سال 1390 به چاپ رسید؛ رمانی که داستان دختری به نام گل‌بانو را که در روستا زندگی می‌کند، روایت کرده‌است. گل‌بانو می‌خواهد به دانشگاه برود و سرنوشتی را که جامعه، روستا و مادر سرایدار مدرسه و... برای او پیش‌بینی می‌کنند، تغییر دهد. «بازی آخر بانو» در سال 1403، به چاپ بیستم رسید. دیگر کتاب پرفروش بلقیس سلیمانی، مجموعه داستان «بازی عروس و داماد» است که امسال به چاپ سیزدهم رسید. این کتاب از 63 داستان بسیار کوتاه تشکیل شده که از جمله‌ آن‌ها می‌توان به داستان‌های «داداشی»، «دوازده‌سالگی»، «بازی عروس و داماد»، «دوست مشترک»، «جسد دایی‌جان»، «عمر مفید»، «قهر»، «یک تکه گوشت»، «ماه عسل»، «سگ بی‌بی‌گل» و «همدم» اشاره کرد.
 
 موفقیت‌های درخشان «ترلان» و «پرنده من»
فریبا وفیِ 62 ساله از نویسندگان مهم بعد از انقلاب است که اولین داستان خود را به نام «راحت شدی پدر» در سال 1367 در مجله آدینه به‌چاپ رساند. اولین رمان این نویسنده «پرنده من» است که در سال 1381 منتشر شد و موردتوجه منتقدان قرار گرفت. این کتاب برنده جایزه بهترین رمان سال ۱۳۸۱، جایزه سومین دوره جایزه هوشنگ گلشیری و جایزه دومین دوره جایزه ادبی یلدا شد. راوی «پرنده من»، زنی خانه‌دار است که در یکی از محله‌های پایین شهر تهران زندگی می‌کند. همسر این زن مهاجرت می‌کند و او مجبور می‌شود فرزندش را به تنهایی بزرگ کند. «پرنده من» 37 بار تجدید چاپ شده‌است. یک سال بعد از انتشار «پرنده من»، دیگر رمان فریبا وفی به نام «ترلان» به چاپ رسید؛ رمانی که روایت زندگی دو دختر به نام‌های ترلان و رعناست که تصمیم می‌گیرند پاسبان شوند. «ترلان» تاکنون به چاپ سی‌ویکم رسیده‌ و جایزه سال 2017 پرمخاطب‌ترین نویسنده غیرآلمانی موسسه لیت‌پروم آلمان را دریافت کرده‌است.
 
بیش از 160 تجدید چاپ برای خاطرات «دا»
از دیگر آثار پرفروش زنان نویسنده ایرانی در بیست سال اخیر، «دا» نوشته سیده اعظم حسینی است؛ کتابی که اگرچه رمان محسوب نمی‌شود، اما در ژانر خاطره‌نگاری رکورد چشمگیری را ثبت کرده‌است. «دا» که روایت خاطرات سیده زهرا حسینی از نخستین روزهای جنگ تحمیلی در خرمشهر است، در سال 1387 به چاپ رسید و حالا بیش از 160 بار تجدیدچاپ شده‌است. راوی کتاب «دا» می‌گوید: «جنگ که تمام شد، گفتیم خیالمان راحت شده و می‌رویم پی زندگی‌مان، اما دیدیم ارزش‎ها دارند رنگ می‌بازند و ضد ارزش‌ها پیدا می‌شوند. وقتی کار به این‎جا کشید، دیدم اگر من حالا سکوت کنم، خیانت کرده‌ام به آن هشت سال دفاع مقدس، که در آن، بهترین جوانان را از دست دادیم. تصمیم گرفتم برای دفاع از آن دفاع، خاطراتم را بگویم». «دا» به زبان‌های مختلف از جمله ترکی و اردو ترجمه شده و پال اسپراکمن هم آن را به انگلیسی برگردانده‌است.